Britse onderzoekers hebben onderzocht hoe je de ‘rechterkant’ kan bereiken met boodschappen over het klimaat – een andere taal gebruiken.
Uitspraken als: ‘een beter milieu begint bij jezelf’ en ‘samen kunnen we de planeet redden’ vallen niet goed bij de mensen die een rechts politieke voorkeur hebben. Zo’n uitspraak komt niet aan en wekt juist ergernis. Hoe we deze mensen wel kunnen bereiken wordt een steeds belangrijkere issue, constateerden de Britse onderzoekers. Regeringen hebben ruim een jaar geleden in Parijs het Klimaatakkoord getekend voor een vergaande vermindering van CO2-uitstoot. Helaas wordt het Klimaatakkoord nu nog overschaduwd met de realiteit van de politiek.
Populistische en rechtse partijen die weinig affectie hebben met het onderwerp of juist erg sceptisch zijn over klimaatonderzoek komen overal in de wereld in opkomst. Dit maakt de maatregelen en wetgeving die nodig zijn op de klimaatdoelstellingen te behalen erg moeilijk, aangezien ook de bevolking hier meer steun aan moet geven.
Het is dus de vraag wat we moeten vertellen over klimaatveranderingen. Climate Reach, een onafhankelijk Brits instituut voor communicatie over klimaatveranderingen, sprak met twee groepen rechtse kiezers en haalde daar do’s en don’ts uit. Milieu spreekt deze groep dus niet aan. Om maar niet te spreken van revolutie, snelle verandering of de geldhonger van de olie-industrie. Veelbelovende technologieën voor schone energie en hoge winsten uit duurzaam zakendoen krijgen in deze groep een label met ‘te optimistisch’.
Wat moet er dan gedaan worden op deze groep wel gemotiveerd te krijgen om de klimaatveranderingen tegen te gaan? Volgens het Climate Outreach is het beter dicht bij huis te blijven: persoonlijke verhalen vertellen, eerlijk en authentiek blijven, uitleggen dat veranderingen geleidelijk gaan, tradities respecteren en blijf trots op het nationale landschap.
Een positief voorbeeld: “Verspilling vermijden is een kwestie van gezond verstand”. Hierbij wordt het verantwoordelijkheidsgevoel aangeraakt. Samengevat: je leert je kinderen geen eten weg te gooien of het licht uit te doen bij het verlaten van een kamer en afval moet je in een afvalbak gooien. Maar ook wonen miljoenen mensen in een slecht geïsoleerd huis, huizen isoleren zorgt ervoor dat je comfortabeler woont, dus moet je efficiënt met je energie omgaan. Deze invalshoek bleek het beste aan te sluiten bij conservatieve waarden als zuinigheid, verantwoordelijkheid voor volgende generaties en respect voor (Nederlandse) aardse hulpbronnen.
Wat minder overtuigend overkwam was “Gezondheid en kwaliteit van leven”. Hierin werd het beeld geschetst dat hernieuwbare energie lucht en water schoner maakt en werd er aangehaald dat klimaatverandering slecht is voor de gezondheid. 10.000 Britten zouden eerder doodgaan in de winter omdat ze in te koude huizen leven en overstromingen in de winter van 2013/2014 vernietigde huizen van mensen die daar hun hele leven hard voor hadden gewerkt. Hoewel dit verhaal goed aansluit bij het persoonlijke leven oogstte het toch wantrouwen in de rechtse groep. Ouderen reageerde sceptisch op de claim van schonere lucht: “Vroeger was alles veel erger”.
Het punt wat vooral naar voren kwam tijdens het onderzoek is dat de rechtse groep met veel argwaan handelde. ‘Wie zegt dat er 10.000 doden waren?’ Zelfs de Britse artsenorganisatie werd niet direct geloofd als onafhankelijke bron – zij zouden ook politieke motieven hebben.
‘Geweldige energie van eigen bodem’ was ook een uitgangspunt, met lokale democratie als leidraad. Veranderingen in de energievoorziening moet steun krijgen van de lokale bevolking. Niemand woont graag naast een windmolen, maar ook niet naast een boorput voor schaliegas. We moeten het landschap behouden voor onze kinderen en kleinkinderen – met het behoud van landschap én het voorkomen van de gevaren die klimaatveranderingen met zich meebrengen kunnen we duizenden banen creëren.
Het kernidee van bovenstaande, dat burgers zelf een grote stem zouden moeten hebben, werkte bij de rechts-conservatieve kiezers. Ze vonden het idee dat de overheid helemaal geen rol meer zou hebben onvoorstelbaar. De tegenstelling windmolen-boorput werd verworpen als onecht – sommigen zouden liever naast een boorput wonen.
Als laatste kregen de deelnemers een optimistisch economisch verhaal voorgelegd: “Groene energie zorgt voor enorm veel capaciteit, meer dan kolen, olie en gas. De groene economie levert op de lange termijn veel meer banen op voor iedereen”. Hoewel dit positief is verteld, kwam het verhaal er totaal niet bij de rechtse groep in. Ze twijfelden over de oprechtheid van de bedrijven, of het hele duurzame labeltje niet werd verzonnen voor hun eigen imago. Ook dachten zij dat met de extra opbrengsten van duurzame energie hun eigen portemonnee niet wordt gevuld, maar die van anderen. Net als het stuk hiervoor, worden de extra banen ook betwijfeld. De rechtse groep denkt dat deze informatie van een milieuorganisatie of zonnepanelenbedrijf afkomt.
Wat de uiteindelijke conclusie uit het grote kwantitatieve onderzoek was dat de rechtse kiezers bijna een allergische reactie op iedere directe verwijzing naar het klimaatprobleem hadden. Hier moet dus op worden ingespeeld bij de uitdaging van communicatie over klimaatverandering.
Het onderzoek wat van de Universiteit van Cardiff is gedaan is er in Nederland niet. De meest recente informatie over de houding van de Nederlandse burger tegenover het klimaatprobleem is te vinden in de laatste Burgerperspectieven van het Sociaal en Cultureel Planbureau, wat twee maanden geleden is gepubliceerd. ‘Natuur en milieu’ definiëren de meeste Nederlanders niet als probleem, het onderwerp eindigt in de achterhoede van urgente vraagstukken, behalve bij de aanhang van GroenLinks.
Minder dan de helft van de Nederlandse bevolking vind dat het gebruik van fossiele brandstoffen grote invloed heeft op het klimaat, er is veel twijfel over de betrouwbaarheid. Energiebedrijven wekken de meeste argwaan, waarna ministeries en andere overheden volgen. Wetenschappers zijn volgens de wantrouwers het meest betrouwbaar.
Geef een reactie